• Lorem ipsum

Voetklachten: vorm- en functieverlies door het dragen van schoenen

In de westerse wereld komen veel voetklachten voor. Met voetklachten gaan we vaak naar de podoloog of podotherapeut, waarna regelmatig steunzolen worden aanmeten. De steunzool ondersteunt de voet daar waar de voet zwak is geworden en van stand/vorm is veranderd. Vaak zijn we dan een tijdje van de pijn af, maar dit is niet altijd de oplossing en soms is het gevolg dat we zelfs niet meer zónder zooltjes kunnen. Als de vorm of stand van een voet heel erg is veranderd, bijvoorbeeld bij een Hallux Valgus of een zere grote teen knok, dan kan een operatie volgen door de orthopeed. Dit zijn de standaardtherapieën bij voetklachten.

Een alternatieve therapie is er ook. Een voetentraining en het aanpassen van je schoenen. Eventueel in combinatie met steunzolen of proprioceptieve zolen. 

Veelvoorkomende voetklachten

Op deze pagina delen we een aantal veel voorkomende klachten waarbij ook voetentraining en minimalistisch schoeisel als therapie kunnen worden ingezet. Wil je daarmee aan de slag? Op de pagina 'vind je therapeut' vind je therapeuten die openstaan voor deze alternatieve aanpak.

Een aantal voetklachten op een rij

  • Hielspoor en ingezakte voorvoet
  • Hallux Valgus
  • Platvoeten, naar binnen zakkende voeten
  • Kniepijn
  • Achillespees
  • Fatpad, de vetkussentjes onder de voet
  • Zere rug, nekpijn

Hielspoor en ingezakte voorvoet

Veel mensen krijgen last van wat in de volksmond hielspoor wordt genoemd. Een ingezakte voorvoet. Hielspoor geeft pijn onder de voet bij het hielbeen. Het gaat om irritatie en soms ontsteking van de aanhechting van de peesplaat aan het hielbeen. Als je last hebt van hielspoor voel je dit vooral in de ochtend bij het opstaan, en het is pijnlijk na een tijdje zitten. Verkorte kuitspieren, ontstaan door een verhoogde hak ten opzichte van de voorvoet, hangen ook samen met peesplaat klachten.

Een ingezakte voorvoet geeft pijn of een beurs gevoel bij de bal van de voet. Het zorgt voor dove of slapende tenen. Het begint heel licht en wordt in de loop van de tijd erger, omdat belasting en hersteltijd steeds verder uit balans raken.

Deze twee klachten vinden beiden hun oorzaak in een slechte voetvorm en -functie. Reguliere schoenen verkorten de spieren aan de bovenzijde van de wreef en de kuit, en de spieren onder de voet die de tenen naar de grond moeten drukken verslappen. Dit heeft als gevolg dat de tenen te veel omhoog gericht staan en het buigpunt van de tenen (de ballijn) meer druk krijgt. Dit rekt ook de peesplaat onder de voet weer op. Door stugge schoenen (zool en bovenwerk) verliezen voeten ook hun flexibiliteit,  dempende en verende functie. Daardoor wordt de peesplaat continu overrekt wordt, dit kan gaan irriteren.

We hebben negen oefeningen voor je die je kan doen om je voeten weer sterk te maken. Na ca. 6 weken dagelijkse oefeningen moeten de klachten aan de peesplaat en voorvoet al minder worden. Tijdelijk kan je gebruik maken van zooltjes om de voet te ontlasten. Als je voeten sterker en flexibeler worden, kan je het dragen van de zooltjes weer afbouwen.

Onderhoud de teruggewonnen voetvorm en -functie door zoveel mogelijk minimalistisch schoeisel te dragen, blootsvoets of op sokken te lopen. De oefeningen regelmatig blijven doen helpt ook! 

Hallux Valgus

Een grote teen die steeds verder naar buiten gaat staan, hangt aantoonbaar samen met het dragen van schoenen met te smalle neuzen. In de niet-geschoeide bevolking heeft maar 2% van de mensen een (lichte) hallux valgus. Bij bevolking waar wel schoenen worden gedragen zien we dat de scheefstand toeneemt met het aantal jaren dat schoenen worden gedragen. Schoenen met smalle neuzen, zoals pumps, zijn dus hét recept voor voetklachten!

Preventie is het beste recept. Draag daarom vanaf de babytijd zoveel mogelijk schoenen met een ruimte neus die het lopen op blote voeten imiteren. Heb je een beginnend hallux valgus, dan kan je er in elk geval voor zorgen dat het niet sterker wordt. Verder zijn maatregelen zoals het gebruik van teenspreiders, teensokken, (rekbare) medical tape om de hallux valgus stand wat terug te dringen.

 

Platvoeten, naar binnen zakkende voeten

Het ontstaan van platvoeten en naar binnen zakkende voeten hangt samen met het dragen van (te ondersteunende) schoenen. Door dit type schoenen krijgen de voetspieren onvoldoende de kans om sterker te worden. Bij kinderen die nog nooit op schoenen hebben gelopen blijkt veel vaker een normale voetboog voor te komen dan bij kinderen die wél schoenen dragen. Door training is de voetboog wel weer sterker te maken. 

 

Kniepijn

Sommige klachten aan de knie zijn het gevolg van een naar binnen zakkende voet. Traditioneel wordt dan een schoen met stevig hielkap, eventueel in combinatie met een steunzool, aangeraden. Dit werkt ook om de voet en knie beter uit te lijnen. Een alternatief met hetzelfde resultaat is de training van de voetspieren, dit heeft een blijvend effect.

 

Achillespees

Veel mensen, maar vooral sporters en wandelaars krijgen wel eens last van hun achillespezen. Dit is een vervelende klacht, omdat de eerste signalen dat er iets overbelast wordt, vaak worden gemist. Achillespeespijn meldt zich pas de ochtend na het wandelen of sporten. Maar na enkele minuten heen en weer lopen, is de zogenaamde ochtendstijfheid weg en denk je dat er niets aan de hand is. Maar dit was het moment waarop je tot actie moest overgaan. Door het dragen van schoenen met een hak(je) verkort de kuitspier en de peesplaat. Zeker dames die overdag op een hakje van 3cm of meer lopen en dan 's avonds gaan sporten op een veel plattere schoen, hebben grote kans op achillespeesklachten. Een combi van stugge voeten, stugge schoenen, verkorte spieren en met grote passen wandelen, hardlopen of springen zijn dan zeer belastend voor de achillespezen.

Het masseren van de voetzolen en het excentrisch rekken van de kuitspieren helpt tegen achillespeesklachten.

 

Fatpad; de vetkussentjes onder de voet

Een gezonde (volwassen) voet heeft een vetkussen van ca. 2,5 cm onder de voet. De natuur heeft ons voldoende schokdemping meegegeven. Behalve het vetkussen werken ook de spieren, pezen en banden als demping. Alleen, het fatpad moet zich in de jeugd wel kunnen ontwikkelen. Dat kan alleen als het fatpad stootkrachten te verwerken krijgt. Zachte en dempende zolen doen het fatpad verweken. Het gevolg daarvan is dat we op latere leeftijd voorvoet pijn krijgen, omdat er geen vetkussentjes meer zitten. Dit komt vaak voor in combinatie met een ingezakte voorvoet. Als het fatpad verweekt, kan het niet meer terug getraind worden. Het kan wel weer iets dikker worden, maar de samenstelling van dat weefsel is wat anders.

 

Zere rug, nekpijn 

Gezonde voeten zijn ook belangrijk voor de rest van ons lijf. Sinds tientallen jaren weten we van de nieuwe anatomie, dat spieren als ketens werken. Zo is er een keten die loopt van onder de voet, via de hiel en de achillespees, de kuiten, hamstrings, rug naar nek en hoofd. Verkorte spieren in de voet, verkort deze hele keten, wat dus ook tot rug- of nekklachten kan leiden. Verder lopen er spierketens aan de voorzijde en aan de zijkant.